Rolnictwo ekologiczne jedną z szans rozwoju Gminy Płośnica.

Wiadomo, że Gmina Płośnica jest typowo rolnicza. Podejmuje się działanie, mające na celu ochronę lokalnych walorów środowiska naturalnego, pozbawionego jakiegokolwiek przemysłu. Ktoś zauważa, że "ochrona środowiska jest jedną z głównych dróg, prowadzących do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju", lecz nie jedyną. Należy rozumieć, że mieszkańcy obszarów chronionej przyrody mogą dostrzegać jej walory, ale nie zechcą zrezygnować z życia na godziwym poziomie, by swoim kosztem wspomagać ochronę środowiska naturalnego.
Od przyjemnie brzmiących haseł o potrzebie ochrony przyrody nie polepszy się byt mieszkańców gminy, dlatego należy poszukiwać równowagi, pomiędzy ochroną przyrody i rozwojem ekonomicznym regionu.
W wielu regionach Polski występują konflikty interesów mieszkańców z instytucjami, chroniącymi regionalne walory przyrodnicze, które wprowadają liczne ograniczenia rozwoju gospodarczego. Większość gmin potrafiła jednak sytuację odwrócić i znalazła korzyści w tych ograniczeniach. Do tego samego zachęcam mieszkańców Gminy Płośnica.
Proponuję zwrócić uwagę na fakt, że dotychczas w naszej gminie nie czerpie się dostatecznych korzyści z tych dwu czynników, które występują jednocześnie, to jest:
- czyste środowisko przyrodnicze,
- typowo rolniczy charakter gminy.

Przy opracowywaniu strategii rozwoju Gminy Płośnica należałoby odpowiedzieć na pytanie, czy warto pozostać gminą rolniczą, jeżeli powszechnie wiadomo, że wszelka produkcja przemysłowa zwykle prowadzi do znacznie szybszego rozwoju regionu. W realiach Gminy Płośnica na najbliższe lata, trudno polemizować nad wyborem innego kierunku dalszego rozwoju, niż zwiększanie dochodowości produkcji rolnej. Obiektywnie ujmując, nie można spodziewać się nagłego, znacznego rozwoju przemysłu, w następstwie czego tutejsze środowisko przyrodnicze utraciłoby swoje obecne walory. Z powyższego nasuwa się logiczny wniosek, mówiący, że podstawowych dochodów miejscowej ludności należy szukać w produkcji rolnej. Warto więc zastanowić się, jak zintensyfikować produkcję rolną?

Zwiększenie zyskowności produkcji rolnej można osiągnąć w dwojaki sposób:
1. Poprzez podjęcie produkcji, na którą występuje zapewniony zbyt.
2. Poprzez sprzedaż tychże produktów z większą zyskownością, to jest z pominięciem pośredników handlowych.
O powodzeniu będzie można mówić wtedy, gdy na tym samym gospodarstwie, przy wykorzystaniu jednakowych nakładów siły roboczej uda się efektywniejsze wykorzystanie posiadanych środki produkcji bez większych, nowych inwestycji. Sukcesem może okazać się wykorzystanie lokalnych walorów przyrodniczych, do których koniecznie należy zaliczyć chronione, czyste środowisko naturalne Gminy Płośnica. Tym samym zwracam uwagę na szanse, jakie stwarza rosnący popyt na ekologicznie czystą produkcję rolną.

Co trzeba wiedzieć i zrobić, aby na produkcji ekologicznej zarobić?

Rolnictwo ekologiczne jest to metoda produkcji, w której nie wolno stosować chemicznych środków ochrony roślin i nawozów syntetycznych.
Wyklucza się także używanie pasz przemysłowych zawierających syntetyczne dodatki, hormony, antybiotyki. W uprawie roślin podstawową rolę odgrywa właściwie zaplanowany płodozmian i gospodarka nawozowa oparta na zasobach własnych gospodarstwa. Także w hodowli zwierząt przestrzega się zasady, aby pasze pochodziły z własnego gospodarstwa. Cały proces produkcji w gospodarstwie ekologicznym jest kontrolowany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą a zgodność tej produkcji z metodami ekologicznymi jest potwierdzona certyfikatem.

Rolnictwo ekologiczne jest systemem zrównoważonym pod względem ekologicznym, ekonomicznym i społecznym: nie obciąża środowiska, jest w dużym stopniu niezależne od nakładów zewnętrznych, umożliwia zachowanie oraz rozwój wsi i rolnictwa jako kategorii społecznych i kulturowych. Spełnia ważną rolę w ochronie środowiska i dlatego rolnicy ekologiczni otrzymują dotacje rekompensujące im większą pracochłonność i straty związane z obniżonymi plonami. Dotacje mają również być zachętą do stosowania ekologicznych metod produkcji.

Często słyszy się opinie, że polskie rolnictwo jest ekologiczne, ponieważ używa się bardzo mało nawozów i środków ochrony roślin a środowisko nie jest skażone. Tymczasem są to jedynie warunki sprzyjające rozwojowi rolnictwa ekologicznego. W rzeczywistości jest zaledwie 2.300 gospodarstw posiadających wymagane certyfikaty na 1.800.000 wszystkich gospodarstw, ponieważ ekologiczne metody produkcji rolnej muszą odpowiadać regułom ściśle określonym w prawie.

Na czym polegają te reguły, co należy zrobić, aby zostać rolnikiem ekologicznym i na swojej pracy godziwie zarobić? Moim celem jest zachęcenie rolników i mieszkańców Gminy Płośnica do podjęcia wyzwania i wykorzystania możliwości stwarzanych przez rosnące zainteresowanie konsumentów żywnością o wysokich walorach smakowych, pozbawioną szkodliwych dla zdrowia pozostałości chemii rolnej i wysokiej jakości potwierdzonej certyfikatem.

Zapraszam do dyskusji.

Wkrótce:

1. Efektywność ekonomiczna gospodarstw ekologicznych.
2. Dotacje dla rolników ekologicznych.
3. Jak zostać rolnikiem ekologicznym?
4. Szanse i ograniczenia rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce.
5. Certyfikacja i znakowanie produktów ekologicznych.
6. Rynek produktów ekologicznych.
7. Zasady ekologicznej produkcji rolnej.
8. Zasady ekologicznych metod przetwórstwa.
9. Podstawy prawne rolnictwa ekologicznego.

Ryszard L.

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez GŁOS_dla_PŁOŚNICY dnia Pią 2:32, 02 Mar 2007, w całości zmieniany 7 razy

Aktualny i przyszły rozwój rolnictwa ekologicznego jest ściśle związany z jego opłacalnością oraz konkurencyjnością wobec innych systemów rolniczych. Opłacalność z jednej strony zależy od kosztów (nakładów) ponoszonych na produkcję, z drugiej strony decydują o niej dochody uzyskane ze sprzedaży ziemiopłodów.

Analizy porównawcze różnych systemów rolniczych pod kątem produkcyjno-ekonomicznym prowadzone w wielu krajach Europy Zachodniej pokazują, że w gospodarstwach ekologicznych:

- Plony są mniejsze, niż w systemie konwencjonalnym od 10 % nawet do 50 %, w zależności od gatunku rośliny uprawnej oraz intensywności prowadzenia systemu konwencjonalnego przed przestawieniem produkcji na metody ekologiczne;
- Udział zbóż oraz roślin oleistych w strukturze zasiewów jest mniejszy a roślin strączkowych, pastewnych, okopowych oraz warzyw jest znacznie większy;
- Nakłady materiałowo - pieniężne na produkcję rolną (zakup nawozów, środków ochrony roślin, pasz) są znacznie mniejsze;
- Nakłady robocizny są większe od 10–20 %;
- Istnieją realne możliwości uzyskania wyższych cen za ziemiopłody oraz dotacji z tytułu prowadzenia produkcji rolniczej przyjaznej dla środowiska (udział w programach rolnośrodowiskowych)
- Dochody są porównywalne z uzyskiwanymi w gospodarstwach konwencjonalnych;
- Produkcja rolnicza charakteryzuje się mniejszą energochłonnością, m. in. dlatego, że nie stosuje się nawozów sztucznych (szczególnie azotowych), których produkcja pochłania wyjątkowo dużo energii.

Rolnictwo ekologiczne w Polsce jest jeszcze w powijakach i badania dotyczące jego efektywności ekonomicznej są przeprowadzane sporadycznie, obejmują krótkie okresy i niewielką liczbę gospodarstw. Jednak pewne spostrzeżenia się w nich powtarzają.

Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG) w 2004 r. przeprowadził badania efektywności ekonomicznej 20 gospodarstw ekologicznych (18 z województwa kujawsko-pomorskiego i 2 z sąsiadującego powiatu w województwie warmińsko – mazurskim), na podstawie których stwierdzono, że pomimo wyeliminowania konwencjonalnych środków produkcji – nawozów syntetycznych i pestycydów, poziom uzyskanych plonów podstawowych gatunków roślin nie odbiegał od przeciętnych dla województwa kujawsko-pomorskiego. Gospodarstwa ekologiczne posiadały znacznie gorsze gleby: średni wskaźnik jakości gleb w tej grupie gospodarstw wynosił 0,73, co w przybliżeniu odpowiada klasie IV b, podczas gdy wskaźnik jakości gleb w województwie kujawsko-pomorskim wynosi 1,05 czyli powyżej klasy IV a. Z rolniczego punktu widzenia ta różnica jest znacząca.

Średnia wartość towarowa produkcji rolniczej w analizowanych gospodarstwach wynosiła około 2 300 zł/ha UR (użytków rolnych) i była mniejsza niż średnia dla województwa – 2900 zł/ha UR. Jednak gospodarstwa ekologiczne ponosiły o około 10–20 % mniejsze nakłady na zakup środków produkcji, pomimo że niektóre biologiczne środki ochrony roślin są bardzo drogie. Na przykład zwalczanie stonki ziemniaczanej preparatem Novodor jest nawet kilkakrotnie droższe, niż przy stosowaniu syntetycznych środków owadobójczych.

O sytuacji ekonomicznej rodziny obok dochodu rolniczego decydują również dochody pozarolnicze, takie jak renty, emerytury, zarobki z tytułu zatrudnienia. Oba te źródła dochodu łącznie tworzą dochód osobisty. W badanych gospodarstwach ekologicznych dochody pozarolnicze nie odgrywały tak znaczącej roli w strukturze dochodu osobistego, jak w przeciętnym gospodarstwie województwa kujawsko-pomorskiego.

Właściciele małych gospodarstw, często położonych na słabych glebach wykazywali niezwykłą aktywność w poszukiwaniu rozwiązań poprawiających ich sytuację ekonomiczną. Dzięki produkcji owoców jagodowych i warzyw, rozwojowi chowu kóz i drobiu (kur niosek i gęsi) gospodarstwa te osiągały wysoką wartość produkcji i dochodu rolniczego w przeliczeniu na 1 ha UR, często wyższą niż gospodarstwa posiadające lepsze warunki siedliskowe. W małych gospodarstwach, dzięki precyzyjnej organizacji produkcji uzyskano od 50 % do ponad 100 % wyższe wskaźniki odnoszące się do wartości produkcji i dochodu rolniczego z 1 ha UR, w porównaniu do gospodarstw dużych i średnich.

W gospodarstwach ekologicznych 60 % sprzedaży stanowiła produkcja roślinna, podczas gdy w województwie kujawsko-pomorskim 2/3 sprzedaży przypadało na produkcję zwierzęcą, w której przeważa żywiec wieprzowy.

Na sytuację ekonomiczną ocenianych gospodarstw znaczący wpływ miały:
- dotacje do ekologicznych metod produkcji w wysokości 4 600 zł średnio na gospodarstwo (280 zł/ha UR), co stanowiło 9 % wszystkich przychodów;
- wyższe ceny zbytu o 20–40 %, które uzyskiwano głównie w sprzedaży produktów roślinnych.

Podczas przeprowadzonych badań stwierdzono, że gospodarstwa te wymagają inwestycji w zmechanizowanie produkcji zwierzęcej: udój, przechowywanie mleka usuwanie obornika oraz stopniowej wymiany parku maszynowego i lepszego jego dostosowania do produkcji ekologicznej. Jednak warunkiem takiej modernizacji jest zespołowe użytkowanie sprzętu, ponieważ pojedynczych gospodarstw raczej nie będzie stać na takie kosztowne inwestycje. Należy zaznaczyć, że badane gospodarstwa w większości spełniają wymogi Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej, posiadają płyty gnojowe i zbiorniki na gnojówkę oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Jak wynika z powyższych rozważań rolnictwo ekologiczne może być konkurencyjne wobec rolnictwa konwencjonalnego. Z reguły podstawą opłacalności tego sposobu gospodarowania są wyższe ceny ziemiopłodów oraz dopłaty (dotacje) uzyskiwane z tytułu gospodarowania przyjaznego dla środowiska.

Ryszard L.

Post został pochwalony 0 razy